انواع نوشیدنی و مایعات لازم در هنگام ورزش و کوهنوردی
- نوشته شده توسط خلیلی
- دسته: آموزشی
املاح و الکترولیتها:
جایگزینی الکترولیتها در طی ورزش، در صورتی که فعالیت ورزشی برای مدت زمانی کمتر از 2 ساعت به طول بیانجامد، ضروری نیست. لیکن افزودن سدیم به نوشیدنی موجب بهبود طعم و افزایش بازسازی مایعات می شود و از ایجاد حالت کمبود سدیم (هیپوناترمی) در افرادی که میزان بالایی مایعات نوشیدهاند، جلوگیری مینماید.البته افزودن کلر نیز به میزان 7/0- 5/0 گرم در لیتر در نوشیدنی ورزشی مفید خواهد بود. به همین سبب اغلب با افزودن کمی نمک هر دو این مواد معدنی را از طریق نوشیدنی به بدن کوهنورد می رسانیم.غالبا اسپاسم ها و عدم تعادل فشار خون به سبب بهم ریختن تناسب این عناصر در خون، بوجود می آید.
سایر ترکیبات:
از مهمترین ترکیبات افزوده شده به نوشیدنیهای ورزشی، برخی املاح نظیر پتاسیم و انواع ویتامینها قابل ذکرند. البته ویتامینهای گروه B به دلیل تاثیر آنها در سوخت و ساز انرژی، و ویتامینهای E و C به دلیل اثرات آنتیاکسیدانی آنها میتوانند مفید باشند.
مایعات مناسب برای نوشیدن
نوشیدنی های ایزوتونیک به سرعت مایعات از دست رفته از طریق عرق کردن را جایگزین کرده و میزان کربوهیدرات را افزایش میدهد. این نوع از نوشیدنی ها برای ورزشکاران استقامتی مثل کوهنوردان مناسب می باشد. گلوکز سوخت ارجح بدن است بنابراین محلول ایزوتونیک بهتر است به میزان 6ـ8 درصد گلوکز داشته باشد.
ترکیبات نوشیدنی ورزشی مناسب کوهنوردان:
200 میلی لیتر آب پرتغال غلیظ، یک لیتر آب و میزان خیلی کم نمک (1 گرم) را با هم مخلوط کرده و در فواصل منظم نوش جان کنید. علت تجویز آبمیوه تامین نیترات و هم هوایی راحتتر در ارتفاعات است.
*نوع دیگر نوشیدنی دست ساز مخصوص کوهنوردان، یک لیتر آب به آب یک لیمو ترش، با 4 تا 5 حبه قند و کمی نمک است.
حرکت یک گروه کوهپیمایی همیشه باید به شکل ستونی و به صورت منظم و پشت سر یکدیگر انجام شود و تا پایان کار صعود و بازگشت باید نظم ستون حفظ گردد.
هر شخص در ستون جایگاهی دارد که توسط سرپرست گروه تعیین می گردد. نظم و انضباط می تواند بخشی از ایمنی شما را تضمین کند.
نفر اول گروه (سرقدم): نفر اول به عنوان هماهنگ کننده در سرعت پیمایش و از افراد با تجربه گروه می باشد که توانایی مسیر یابی و هدایت گروه را دارد.
نفر آخر گروه(اکیپ جمع کن):یکی از قویترین و با تجربه ترین اعضای گروه است.مراقبت از افراد گروه بر عهده اوست تا کسی از گروه جدا نشود و تا آخر برنامه با نفر اول گروه در ارتباط میباشد (ارتباط می تواند از طریق سوت،بیسیم و..باشد)
چنانچه یکی از اعضای گروه در پیمایش کندتر از دیگران حرکت کند واز نظر تکنیکی معادل اعضای گروه نباشد،بهتر است پشت سر نفر اول قرار گیرد.
سرپرست گروه یا سرپرست برنامه میتواند به عنوان نفر اول یا نفر آخر در گروه قرار گیرد یا در میان گروه حرکت کند و همه حرکات و روند کار اعضاء را کنترل کند.
برنامه ریزی،گذر زمان،کنترل کمی و کیفی برعهده سرپرست است.
تمرین هایی که قدرت عضلات را افزایش می دهد و از ضعیف شدن عضلات جلوگیری می نماید اصولاً به سه گروه تقسیم می شوند.
تمرینات ایزومتریک : در این تمرینات نیرو به بدن اعمال می شود بدون آنکه مفاصل و اعضای بدن حرکت نماید، مثل آنکه با دست به دیوار فشار وارد نماییم.
تمرینات ایزوتونیک : در این تمرینات نیروی ثابتی به بدن وارد می شود و اعضای بدن این نیروی ثابت را در بدن جابجا می کند . مثل تمرین با وزنه یا قرار دادن وزنه روی شانه و نشستن و برخاستن با آن.
تمرینات ایزوکنتیک : در این تمرینات نیروی ثابت به بدن اعمال نمی شود بلکه حسب موقعیت بدن نیروی متناسبی به بدن وارد می شود و در عوض سرعت حرکت اعضای بدن بطور ثابت صورت می گیرد.
در حقیقت کار کردن برای افزایش قدرت یعنی کار کردن با وزنه به صورتی که عضلات تحت فشار قرار گیرند. البته تمرینات ایزوکنتیک شاید بهترین روش باشد ولی دسترسی به وسایل آن مشکل است. اما روش ایزومتریک بدون کمترین وسیله خاص و روش ایزوتونیک با وسایل ساده تر قابل اجرا است.انتخاب نوع تمرینات بر حسب نیاز و امکان دسترسی به وسایل صورت می گیرد.
مصرف بیرویه دارو و نداشتن برنامه غذایی سالم و مناسب ممکن است باعث ایجاد اختلالهایی برای کوهنوردان شود و در نهایت سلامت آنها را به خطر بیندازد.
به گزارش ایسنا، تحقیقاتی درباره شرایط سلامت و تغذیه کوهنوردان در دانشگاه باسک اسپانیا انجام شده است. در این بررسیها مشخص شد اثر داروها و غذاهایی که کوهنوردان مصرف میکنند بر یکدیگر میتواند سلامت آنها را به خطر بیندازد. بنابراین استفاده کوهنوردان باید شدیدا زیر کنترل قرار داشته باشد.
به گفته محققان باید فعل و انفعالات بین داروهای مصرفی کوهنوردان و مواد غذایی مورد استفاده آنها کنترل و بررسی شود.
مواردی که معمولا باعث کاهش کارایی کوهنوردان میشوند عبارتند از کاهش گلیکوژن در عضلات، افزایش تغییرات پروتئینها، عدم تعادل در وجود هیدروالکترولیتها و کوهزدگی.
تغذیه مناسب یکی از موارد مهم برای برقراری سلامت کوهنوردی بوده و مصرف دارو برای جلوگیری از این مشکلات اجتنابناپذیر است.
با این حال مصرف این داروها باید تحت کنترل باشد تا با غذاهایی که کوهنوردان مصرف میکنند اختلال ایجاد نکند.
بسیاری از افرادی که در کوهنوردی تجربه کمی دارند این مسئله را رعایت نمیکنند و مشکلاتی از جمله افزایش ضربان قلب، افزایش فشار خون، کاهش هموگلوبین، افزایش تنفس و غیره برای آنها پیش میآید.
در ارتفاع بالاتر از 4 هزار متر این مسئله عادی است که اشتها کم شود و وزن کوهنورد کاهش یابد. در این ارتفاع کوهزدگی پیش میآید که نشانههای آن سردرد، سرگیجه، بیخوابی، حالت تهوع، خستگی و کم شدن اشتهاست. این نشانهها غالبا در 6 تا 10 ساعت اولیه صعود به ارتفاع ایجاد میشود و در دومین یا سومین روز در کوهستان به اوج خود میرسد. در ارتفاع بین 4 هزار تا 5 هزار و 800 متر، 67 درصد کوهنوردان دچار این مشکل میشوند.
کنترل نکردن کوهزدگی باعث تورم مغزی میشود که بسیار خطرناک است. تحقیقات اخیر نشان داده است که انجام 12 جلسه (2 تا 4 جلسه در هفته) فعالیت هوازی – غیر هوازی در ارتفاع 4 هزار متر باعث جلوگیری از کوهزدگی میشود.
محققان با توجه به مصرف دارو در کوهنوردان فعل و انفعالات بین مواد غذایی و داروها را بررسی کردند در این بررسیها نتایج زیر به دست آمده است:
در ارتفاع بالا اشتها کم میشود. باید به مصرف داروی کوهزدگی در این حالت توجه کرد زیرا مصرف این داروها ممکن است نشانهها را پنهان کنند و کوهنورد به حرکت خود ادامه میدهد اما در ارتفاع بالاتر بدن او نتواند به شرایط عادت کند.