این حالت یعنی سردرد در ارتفاعات زیر ۳۰۰۰ متر در افرادی که کوهنوردی را تازه شروع کرده اند یا در هنگام صعود و یا فرود تنفس خود را صحیح انجام نمی دهند، دیده می شود.
البته این موضوع به کوهنوردی ارتباط ندارد و در هر ورزشی با تنفس و ونتیلاسیون سریع و بیش از حد تحمل بدن هم اتفاق می افتد.
شاید تابحال توجه کرده اید که برخی کوهنوردان بیان می کنند در ارتفاع بالا و روی قله سرحال بوده اند و در هنگام بازگشت به پناهگاه و یا ارتفاع پایین دچار سردرد و تهوع شده اند که کاملا با حالت و بیماری ارتفاع زدگی مغایرت دارد.
در این افراد بدلیل هیپرونتیلاسیون (تنفس سریع ) میزان O2 خون افزایش و در نتیجه میزان CO2 کاهش می یابد. این حالت باعث می شود که PH خون که در حالت نرمال بین ۴۵/۷ – ۳۵/۷ می باشد ، قلیائی تر شود.
این حالت معمولا با بروز سردرد و تهوع همراه است.
درمان آن کاهش PH خون می باشد که با چند روش انجام می شود:
– تنفس به مدت چند دقیقه در یک کیسه نایلونی به منظور افزایش CO2 خون (البته انجام این شرایط در کوهستان و در ارتفاع بالا منطقی نیست یعنی در ارتفاع در یک کیسه نایلونی تنفس کنید و صرفا کنترل سرعت صعود و فرود خود می تواند در کاهش تعداد تنفس در دقیقه و افزایش ذخیره CO2 و اسیدی شدن خون موثر باشد و نیاز به استفاده از تنفس در یک کیسه نیست).
- خوردن مواد با PH اسیدی مثل آب لیموترش
- قرص ویتامین C.
در این شرایط پس از چند دقیقه سردرد شما بهبود می یابد.
دکتر حمید مساعدیان - عضو کمیسیون پزشکی اتحادیه جهانی کوهنوردی
