خواب آلودگی در ارتفاع یکی از علائم و نشانه های مهم و خطرناک در ورزش کوهنوردی می باشد.
عوامل مختلفی می تواند باعث بروز خواب آلودگی در هنگام کوهنوردی باشد که بعضا می تواند علامت خطری جدی و هشدار دهنده باشد. علامتی که گاها خود کوهنورد به آن بی توجه بوده و آگاهی به وضعیت خطرناک خود ندارد و بمرور زمان به مرحله خطرناکی از عدم آگاهی به زمان ومکان می رسد. این وضعیت پیش از اینکه برای خود کوهنورد جلب توجه کند می تواند هشداری جدی برای سایر همنوردان باشد وشرایط را لحظه به لحظه بحرانی تر شود. شاید بارها در طی صعود به ارتفاعات چه بصورت انفرادی وچه بصورت گروهی ،خود یا همنوردتان دچار چنین حالتی شده اید که می تواند شرایط را تا مرحله خطرناک یا اصطلاحا "خواب مرگ" پیش ببرد.
توجه به علل بروز خواب آلودگی در کوهنوردی می تواند از بروز حادثه یا فاجعه ای جدی جلوگیری کند. این امر باید بیشر متوجه سرپرست یا پزشک تیم باشد. شرایط صعود خصوصا در ساعات متوالی صعود در یک روز و درنزدیکی قله می تواند پیش زمینه فاجعه ای غیر قابل جبران و تا حد مرگ باشد.
اگر یک فرد در زمان انجام یک مسئولیت، از قبیل راهنمایی تیم یا تهیه تدارکات برنامه، تصمیم اشتباهی اتخاذ کند یا عمل اشتباهی مرتکب شود و عامل بروز یک حادثه منجر به صدمات جانی باشد چه مسئولیتی از لحاظ قانونی متوجه او میشود؟
قبل از وارد شدن به بحث، لازم میدانم یادآوری کنم که اصولا وقتی از مسئولیتها صحبت میکنیم و بهویژه مسئولیتهای کیفری، ممکن است این مقوله موجب ترسانده شدن افراد از قبول مسئولیت در تیم گردد در حالیکه باید یادآوری کنیم که در انجام کارهایی مثل رانندگی هم هر آن احتمال بروز حادثه و درنتیجه ایجاد مسئولیت کیفری وجود دارد و این امر مانع از رغبت افراد به انجام آن کارها نمیشود، برعکس آگاهی از قوانین به ما اعتماد بهنفس بیشتری برای حرکت میدهد.
و اصولا ما دوست داریم و نیازمند آن هستیم که بدانیم با قبول یک سمت در یک برنامه کوهنوردی، دامنه مسئولیت ما تا کجا کشیده میشود؟
اما برای رسیدن به پاسخ این سوال قادر به ارایه یک جواب کلی و قطعی نیستیم. چرا که بررسی مسئولیت کیفری افراد در یک حادثه نیاز به بررسی میزان تاثیر او در شکلگیری آن حادثه دارد.
طبق قانون مجازات اسلامی خسارات ناشی از یک حادثه ورزشی جرم محسوب نمیشود به شرط اینکه این حادثه ناشی از تخلف از مقررات آن ورزش نباشد. بند سوم ماده 59
در اینجا یک مساله مهم مطرح میشود. این که چگونه میتوانیم عملکرد یک عضو تیم را خارج از مقررات ورزش کوهنوردی تلقی کنیم در حالیکه در این ورزش نسبت به ورزشهای دیگر کمتر امکان تدوین مقررات معین وجود دارد.
برای حل این مساله ابتدا حوادث کوهنوردی را به دو گروه عمده تقسیم میکنیم: