کمک به مصدومین وظیفه اخلاقی یا قانونی؟
- نوشته شده توسط خلیلی
- دسته: مطالب
از بدو تشکیل جوامع انسانی و به موازات گسترش آن قوانین نیز پا به عرصه وجود گذاشتند تا هم از حقوق فرد در قبال جامعه و هم از حقوق جامعه در قبال فرد حمایت کنند.
بنابراین رفته رفته جنبه امری و اجبار بودن قوانین بر جنبه اخلاقی آن غلبه کرد. هرچند جنبه اخلاقی کمک به درماندگان و افراد در معرض خطر و ... همواره وجود داشته است که با دقت و امعان نظر در مثل های همچون "چو بینی که نابینا و چاه است اگر خاموش بنشینی گناه است" به آن پی می بریم.
اما طرح سوال از اینجا آغاز می شود که اگر فردی را در معرض و یا درگیر با خطر دیدیم چه تکلیفی داریم؟
و باز سوال مهم تر آنکه به فراخور موضوع بحث یعنی کوهنوردی و ورزش های مرتبط اگر با فرد در معرض خطر یا درگیر در خطر مواجه شدیم چه کنیم؟
در این مقال وظیفه اخلاقی و وجدان را به حال خود رها می سازیم و به موضوع اصلی یعنی "تکلیف قانونی" در این خصوص می پردازیم.
قانونی داریم تحت عنوان "قانون مجازات خودداری از کمک به مصدومین و رفع مخاطرات جانی" که در واقع در پی تبدیل تکلیف اخلاقی به تکلیف قانونی است.
به موجب این قانون و در شرایط خاصی مکلف به کمک به دیگران هستیم و در غیر این صورت مجرم محسوب می شویم.
اولین شرط آن است که فردی را در معرض خطر جانی مشاهده کنیم (بعنوان مثال فرد سقوط کرده در دره یا مدفون در بهمن).
دومین شرط آنکه یا خود به تنهایی و یا با استمداد و کمک و اعلام موقعیت به افراد صالح (همچون امداد و نجات) در کمک رسانی بتوانیم به او کمک کنیم، چه آن شخص از ما کمک طلبیده باشد و چه شرایط و اوضاع احوال حادثه به نحوی است که کمک در آن شرایط ضروری است و با اجتماع این دو شرط از کمک رسانی به مصدوم یا مصدومین خودداری کنیم، مجرم محسوب شده و مجازات حبس و جزای نقدی در انتظار ماست.
نکته مهم تر افزایش و تشدید مجازات کسانی است که به واسطه حرفه خود تکلیف کمک رسانی به مصدومین را دارند (امداد و نجات، یا آتش نشانان یا ...) اما از آن سر باز زده یا کوتاهی و غفلت می کنند.
ضمن آنکه در بند 4 ماده 2 آیین نامه اجرایی این قانون "صدمات ناشی از حوادث و سوانح" فوریت های پزشکی محسوب شده اند.
پس به صورت خلاصه اگر شخصی مصدوم یا در معرض مصدومیت را دیدیم و نه خود کمک کردیم (البته در محدوده علم و صلاحیت) و نه از نیروهای امدادی استمداد طلبیدیم باید منتظر مجازات بعدی باشیم.
ضمن آنکه اگر فرد یا افرادی که از کمک سر باز زدند افرادی باشند که قانونا مسئول کمک هستند، مجازات شدیدتری در انتظار آنهاست.
در پایان خاطر نشان می کند که هدف از وضع این قانون خودداری از رها کردن افراد محتاج به کمک در شرایط اضطراری است.
قوانین فوق را می توانید در سایت مرکز پژوهش های مجلس به صورت مفصل مطالعه بفرمایید.
پویا سلیمانی، وکیل دادگستری
انجمن پزشکی کوهستان ایران
