امروزه با صنعتی شدن شهرها و زندگی یکنواخت و روزمره مردم و همینطور با پیشرفت صنعت گردشگری شاهد این هستیم که بسیاری از مقاصد سفرها در جوامع کوچک روستایی خلاصه می‌شوند. حتی اگر قصد سفر به مناطق طببعی بکر و دور از دسترس مانند انواع سفرهای کوهنوردی و ماجراجویانه بود به ناچار باید از جوامع روستایی عبور کرد و برای مدتی در این مکان‌ها به همراه مردمانش سپری کرد.
در این بین هر روستایی در کشور بسته به شرایط اقلیمی و جغرافیایی خود دارای فرهنگ و رفتار خاص خود است که شناخت و درک آن برای هر گردشگری واجب و حیاتی است.
به دلیل عدم توجه گردشگران و عدم شناخت و آگاهی آنان از جوامع کوچک روستایی شاهد افزایش تنش بین مردم روستاها و گردشگران هستیم. در تایید این نکته می‌توان تعداد روستاهایی که درب ورودی خود را به روی گردشگران بسته‌اند را نام برد و اینکه تعداد این روستاها رو به گسترش است...
در واقع اگر تمام نکات از جانب گردشگران رعایت شود، روستاها و روستائیان یکی از ذی‌نفعان اصلی صنعت گردشگری خواهند بود، اما چه میشود که روستاییان با بستن ورودی‌های روستاها عطای این موضوع را به لقایش می‌بخشند؟
بدون شک زمانی این امر صورت می‌گیرد که نسبت به فرهنگ و حقوق زندگی مردم بومی بی‌احترامی صورت گیرد، برای جلوگیری از این موضوع در صنعت گردشگری کدهای اخلاقی-رفتاری تعیین میشود. این کد‌ها مجموعه‌ای از معیارهای اخلاقی و رفتاری هستند که رعایت آنها باعث کاهش اثرات منفی صنعت گردشگری به همه ذی‌نفعان از جمله جوامع روستایی میشود.
بنابراین در ادامه بحث برخی از کدهای اخلاقی-رفتاری گردشگران نسبت به جوامع محلی عنوان میشود تا با رعایت آنها هم آثار منفی بر این جوامع و هم از تنش‌های بین گردشگر و مردم محلی کاسته شود:
کدهای اخلاقی-رفتاری گردشگران در جوامع محلی:
– گردشگران باید این نکته را بپذیرند که جوامع روستایی کشورمان به دلایل مختلف بسیار مذهبی و پایبند به سنت‌های خود هستند. گردشگران باید در هنگام سفر به مناطق روستایی این عقیده روستاییان را در درجه اول کارهای خود قرار دهند و از گردش با پوشش نا مناسب و استفاده از لباس‌های خلاف عرف روستاییان دوری کنند.
این یکی از مهمترین دلیل تنش‌های پیش آمده بین روستاییان و گردشگران است. با توجه به تحقیقات نگارنده، حتی این موضوع باعث بروز بدرفتاری‌ها و سست شدن بنیان خانواده در بین خود روستاییان میشود و اثرات زیانبار بسیاری را بین روستاییان در بلند مدت ایجاد خواهد کرد.
– اگر زمان رسیدنتان به محیط‌های روستایی در صبح زود و در شب هنگام بود با کمترین آلودگی صوتی به گردش خود ادامه دهید چرا که روستاییان در طول روز بسیار پر تلاش هستند و در زمان غیرکاری دوست دارند که بدون مزاحمتی استراحت کنند.
– اگر در روستا جشنی برپا بود حتما از محلی‌ها اجازه گرفته و سپس وارد جشن شوید.
– اگر رسم، مذهب و فرهنگ آن روستا با باورهای شما مغایرت داشت هرگز با روستاییان درباره آن بحث نکنید و حتی هرگز نظرتان را در روستا علنی اعلام نکنید.
– هرگز به کودکان روستایی کمک مالی نکنید زیرا با این کار فرهنگ تکدی‌گری را رواج می‌دهید.
– کمترین اثر را از خود در محیط به جای بگذارید، طوری که بعد از خروج از روستا گویی هیچ وقت در آنجا نبودید.
– سعی کنید قبل از سفر به روستا از کسانی که قبلا به آنجا سفر کرده‌اند درباره فرهنگ، رسوم، محیط زیست و … اطلاعات کسب کنید.
– اقامت‌گاه‌های روستایی دارای امکانات محدودی هستند و با هتل‌ها و اقامت گاه‌های بزرگ قابل مقایسه نیستند. هرگز کمبود‌ها و کاستی‌ها را علنی به رخ میزبان نکشید.
– سعی کنید همواره با خرید صنایع دستی، محصولات کشاورزی، محصولات دامی و … از کسب و کارهای کوچک روستایی حمایت کنید.
– از خرید محصولاتی که از گیاهان و حیوانات در خطر انقراض هستند امتناع کنید.
– برای افراد محلی که در طول سفر به شما لطف میکنند هدایایی را از قبل پیش‌بینی کنید.
– از نوشتن یادگاری در مکان‌های روستاییان اجتناب کنید.
– از ورود به باغات و ملک‌های شخصی و استفاده بدون اجازه از محصولات کشاورزی دوری کنید.
– آرامش حیات وحش را به هم نزنید.
– زباله‌های خود را مدیریت کنید.
– هرگز به جانوران وحشی غذا ندهید؛ این کار باعث تغییر در رژیم غذایی آنها میشود و بعد از خروج گردشگران باعث میشود آن جانور برای به دست آوردن آن غذا وارد محیط‌های روستایی شود و برای خود و یا روستاییان خطرساز باشد.
– هرگز بدون اجازه از روستاییان به ویژه از زنان عکاسی نکنید.
– در روستا از خدماتی استفاده کنید که کمترین آسیب را برای محیط زیست داشته باشد.
نویسنده: مسعود فرح بخش
