افزايش تنفس
اولين و مهم ترين قدم در هم هوایی افزایش تنفس است. به دنبال کاهش اکسیژن تحریک گيرنده هاي شيميايي محيطي در شريان کاروتيد و آئورت باعث افزایش تعداد تنفس و به دنبال آن افزایش اکسیژن و کاهش دی اکسید کربن در خون می شود.
با افزایش یافتن ارتفاع، هر چه کمبود اکسیژن شدید تر می شود، تعداد تنفس هم زیادتر می شود. به دنیال این اتفاق با کاهش بیش از حد دی اکسید کربن در خون اسیدیته خون کاهش یافته و خون کمی قلیایی می شود، حالتی که برای مغز قابل تحمل نیست. بنابر این مغز سیستم تنفس را سرکوب می کند و جلوی افزایش تعداد تنفس و قلیایی تر شدن خون را می گیرد. در این زمان یکی از اتفاقات حیاتی در روند هم هوایی رخ می دهد که به بدن اجازه می دهد باز هم بیشتر تنفس کند و اجازه بدهد فرد ارتفاع بالاتری را تحمل کند. نقش کلیدی این روند را کلیه با دفع مواد قلیایی خون مانند بی کربنات در ادرار انجام می دهد. اتفاقی که ما آن را با افزایش میزان ادرار در ارتفاع تجربه می کنیم. این روند ظرف ۲۴ تا ۴۸ ساعت بعد از شروع صعود رخ می دهد و برای ممکن شدن ادامه صعود ضروری است.
تغييرات گردش خون
اتفاق دیگری که در روند هم هوایی رخ می دهد تغییرات در گردش خون عمومي ، ريوي و مغزي است. نتیجه این تغییرات خود را باافزايش کارکرد و برون ده قلبي ، ضربان قلب و فشار خون نشان می دهد.
این امور در نهایت منجر به اکسیژن رسانی بهتر به بافت ها وحفظ خونرساني و اکسيژن رساني به مغز حتی در بحرانی ترین شرایط می شود.
تغييرات خون
افزايش میزان هموگلوبين اتفاقی دیگری است که هم هوایی را شامل می شود. کلیه با ترشح ماده ای به نام اریتروپویتین در این مرحله هم نقشی حیاتی دارد. اما این روند یک روند زمان بر است و ممکن است چند هفته طول بکشد تا تاثیر آن کامل شود. اما در نهایت منجر به بهبود اکسیژن رسانی می شود.
اکسيژن رساني و مصرف آن
تغییرات در انتشار اکسيژن از مويرگ ها تا ميتوکندري ها که مرکز سوخت و ساز بافت ها هستند آخرین قسمت از زنجیره انتقال اکسیژن از هوای محیط به بافت هاست که رخ می دهد. در طی روند هم هوایی با افزایش رگ سازی در بافت های مختلف و خصوصا عضلات خونرسانی و تامین اکسیژن بهتر انجام می شود. اما این روند هم نیاز به هفته ها زمان دارد تا کامل انجام شود.
همانطور که مشاهده کردید روند هم هوایی یک روند حیاتی برای ورزش کوه نوردی محسوب می شود. و تنها با وجود این روند است که صعود به ارتفاعات بالا برای بشر ممکن می شود.
اما این روند یک روند تدریجی است و برای کامل شدن نیاز به هفته ها زمان دارد. این مطلب نشان می دهد که دوستان عزیز کوه نورد از مدت ها قبل از صعود های بلند باید پیش برنامه های مناسب بدن خود را در شرایط ایده آل نگه دارند. نکته دیگر اینکه کلیه اتفاقاتی که در روند هم هوایی رخ می دهند در طول زمان برگشت پذیرند و این معنی است که در صورت به وجود آمدن وفقه در تمرین ها و فعالیت کوه نوردی بدن فرد ممکن است از حالت آمادگی خارج شود. در پایان نکته ای که بسیار روی آن تاکید می کنم مصرف کافی و زیاد آب در طول برنامه های کوه نوردی در کلیه فصول سال است. همانطور که دیدید کلیه یکی از اندام های حیاتی در روند و هم هوایی است و بنابر این مصرف مایعات زیاد خصوصا آب در طول برنامه تاثیر بسیاری در بهتر انجام شدن روند هم هوایی و صعود بهتر خواهد .