بالا رفتن درجه حرارت بدن یا Hyperthermia/هایپر ترمی، یک طیف از علایم بالینی است که به علت عدم توانایی بدن در دفع گرما و افزایش دمای درونی بدن تا حدود چهل درجه سانتیگراد که به علت فعالیت شدید یا گرمای هوا ایجاد میشود. به عبارت دیگر گرمازدگی به هم خوردن تعادل در مکانیسمهای تنظیم دمایی بدن است و تولید گرما در بدن، بعلت افزایش شدید حرارت محیط در کنار فعالیت شدید و ناتوانی در دفع حرارتِ ایجاد شده است.
قبل از اینکه نحوه تشخیص، درمان و محدود کردن اثرات گرما را بررسی کنیم ، بیایید فرق بین heat exhaustion که ترجمه آن به گرما گرفتگی و heat stroke که همان گرمازدگی است را تفکیک کنیم.
تمایز بین این دو مشخص نیست، اما باید علائم هر یک از آنها مورد بررسی قرار گیرد.
گرما گرفتگی بیماری ناشی از گرما خفیف تا متوسط به دلیل قرار گرفتن در معرض گرمای محیطی زیاد یا ورزش بدنی شدید. دمای بدن ممکن است طبیعی باشد. ولی معمولا دمای بدن بیشتر از ۳۷ ولی کمتر از ۴۰ درجه است.
علائم گرماگرفتگی شامل تعریق زیاد ، پوست خنک مرطوب ، نبض ضعیف سریع ، حالت تهوع یا استفراغ ، احساس سرگیجه با سردرد و شاید غش کردن است.
برای درمان گرما گرفتگی ، هر چه سریعتر به سایه بروید ، لباس را آزاد کنید ، بدن را برای خنک شدن مرطوب کنید ، و آب بخورید یا تکه های یخ بخورید. اگر علائم شما به سمت گرمازدگی پیشرفت کند ، از پزشک کمک بگیرید.
گرمازدگی بیماری ناشی از گرما شدید با درجه حرارت > 40 و نوسانات سطح هوشیاری مانند وضعیت روانی تغییر یافته (انسفالوپاتی) ، تشنج یا کما است.
"علائم گرمازدگی شامل تب ، پوست قرمز داغ ، نبض تند و سریع ، سردرد شدید ، تهوع یا استفراغ ،گیجی یا کاهش سطح هوشیاری است." اگر شما یا یکی از هم -سواران شما در حال تجربه یكی از این علائم هست ، درمان ساده است: اول با اورژانس تماس بگیرید.
فرد را به سمت سایه حرکت دهید ، بدن را با آب خیس کنید یا در حمام یخ غوطهور کنید، غذا یا آب ندهید ، توجه کنید این یک فوریت پزشکی است.
همانطور که گفته شد ، خطوط بین گرماگرفتگی و گرمازدگی کمی مبهم است ، بنابراین اگر مطمئن نیستید که کدام یک را تجربه می کنید ، همیشه مطمئن تر است که از طرف احتیاط وارد شوید و سریعاً با یک متخصص تماس بگیرید.
️یکی از اتفاقات بد در دوچرخه سواری،کم ابی بدن و گرما زدگی است که میتواد روز شما را خراب کند.
️بالا رفتن دما در بدن، به علت افزایش شدید حرارت محیط و ناتوانی در دفع حرارتِ ایجاد شده با مکانیسمهای طبیعی خنک کننده بدن همچون ادرار، مدفوع و تعریق باعث گرمازدگی میشود.
️در هنگام دوچرخه سواری در فصل گرم باید ۷ نکته را رعایت کنیم:
۱)صبح زود یا عصر شروع کنیم.
۲)اهسته و پیوسته رکاب بزنیم.
۳)لباس مناسب بپوشیم.
۴)بدن خود را با ریختن آب خنک و مرطوب کنیم.
۵)از ضد آفتاب استفاده کنیم.
۶)منظم آب بنوشیم.
۷)در فواصل منظم استراحت کنیم.
️رکاب زدن در هوایی که دماسنج ۳۵ درجه را نشان میدهد،دوچرخه سوار دمای ۵۰ درجه را در جاده تجربه میکند که این به دلیل دمای بالای محیط،تشعشع گرمای خورشید از اسفالت و گرمای درونی بدن به دلیل فعالیت است.
️در هنگام دوچرخه سواری در فصل گرم در هر ساعت باید ۲ تا ۴ لیتر آب بنوشیم ، که خود کم آبي بدن را بسیار مستعد تر برای گرما زدگی میکند.
️در هنگام استراحت و رکاب زدن روی گردن و سر خود برای خنک شدن و پایین اوردن دمای بدن اب بپاشید.
️وقتی دمای مرکزی بدن از ۴۰ درجه فراتر برود درچار گرمازدگی و عوارض ان میشود.
افزایش دمای بدن، سردرد، سرگیجه، تپش قلب، تند نفس کشیدن، ضعف و خستگی، درد و ضعف عضلات، استفراغ و حالت تهوع و کاهش تمرکز و دقت و در نهایت کاهش سطح هوشیاری از علائم گرمازدگی است.
دکتر فرید فروزین متخصص بیهوشی- عضو هیات علمی انجمن پزشکی کوهستان ایران
انجمن پزشکی کوهستان ایران