بدن انسان به فعالیت در محل زندگی خود عادت میکند. وقتی به مناطق مرتفع سفر میکنیم بدن ما نیاز به سازش با محیط پیدا میکند. تاثیر ارتفاع بر بدن در حوالی ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ متری شروع میشود. با تغییر در میزان اکسیژن هوا بدن نیز به تدریج شروع به عکس العملهای متفاوتی خواهد کرد. در صعود خیلی سریع به ارتفاعات تقریبی ۲۵۰۰ متری و بالاتر، تجربه بیماریهای مناطق مرتفع متداول است. البته اگر وقت کافی برای سازش بدن با ارتفاعات در نظر گرفته شود، بیشتر مردم میتوانند تا ارتفاع ۵۰۰۰ و ۵۵۰۰ متری خود را با محیط تطبیق دهند. بالاتر از ۵۵۰۰ متری عده کمتری میتوانند خود را با ارتفاعات وفق دهند و سلامتی و تواناییهای افراد رو به وخامت میگذارد. اما چرا اینگونه است؟
هر چه بالاتر میرویم از فشار هوا کاسته میشود (هوا رقیقتر میشود) و این بدین معناست که در هر نفسی که میکشید، اکسیژن کمتری دریافت میکنید. اکسیژن انرژی لازم برای حرکت را تامین میکند، اکسیژن برای فعالیتهای مغزی، گوارشی، التیام دادن زخمها و هر نوع فعالیت طبیعی بدن ضروری است. وقتی بدن اکسیژن کمتری بگیرد، مجبور است خود را با شرایط موجود وفق دهد، تنفس تندتر و عمیقتر میشود. بدن گلبولهای قرمز بیشتری تولید میکند تا مقدار اکسیژن بیشتری را در خون حمل کند. زمان سپری شده، بر واکنشهای تطابقی بدن تاثیرگذار است. اگر شما آرام حرکت کنید، در امان میمانید. صعود سریع، خطرپذیری و رنج کشیدن از بیماریهای ارتفاعات را به دنبال خواهد داشت.
کوهپیمایان مبتدی و توریستها اغلب اطلاعات کمی نسبت به بیماریهای مربوط به ارتفاعات دارند و اگر بطور سریع با تلهکابین، بالابرهای ویژه اسکی و .... به ارتفاعات بروند معمولا دچار سردرد خواهند شد.
بیماری حاد کوهستان (کوهگرفتگي حاد) (Acute Mountain Sickness (A.M.S
بروز اختلالات بر اثر کم شدن فشار اکسیژن در ارتفاعات بالا در نتیجه صعود نسبتا سریع به ارتفاعات زیاد
علائم شایع بیماری ارتفاع :
سردرد، حالت تهوع، خستگی، بیاشتهایی، سرگیجه و اختلال در خواب.
پنهان کردن و کتمان علائم فوق و اصرار فرد بر صعود میتواند کشنده باشد. اگر با استراحت و کاهش فعالیت، علائم کاهش پیدا کرد، زمان بیشتری را برای استراحت و به اصطلاح همهوایی اختصاص دهید. اما اگر بدتر شدید، ارتفاع را کاهش دهید و جهت شبمانی حداقل ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ متر پایینتر بروید.