درمان بسیاری از بیماری ها در دل کوه ها، دره ها و باریک راه های پر پیچ و خم نهفته است، بسیاری از گل ها و گیاهان دارویی شفابخش در دامنۀ کوه ها می رویند و آبهای زلالی و گوارایی که از کوهسار جاری است، و زندگی بیش از نیمی از مردم جهان به آن وابسته است، مایۀ زندگی و آرامبخش جانهاست.
از نظر پزشکی ، کوهنوردی از رشته های مهم ورزشی است که در تنظیم اعمال تمام اعضای داخلی بدن انسان ، از جمله قلب، مغز، دستگاه گوارش، عضلات و استخوانها دخالت عمده دارد و نقش پیشگیری و درمانی بسیار شایسته و شایانی بر عهده دارد زیرا در جریان کوهنوردی میزان خون موجود در عضلات تا 20 برابر بیشتر شده و مویرگهای خونی که در جریان استراحت فقط به مقدار 15 درصد باز و فعال هستند، هنگام کوهنوردی به بیش از 95 درصد می رسد و در نتیجه انتقال مواد غذایی ضروری بدن با شتابی بیشتر و با کیفیتی سودمندتر به نقاط مختلف بدن می رسند .
بسته به شدت ورزش، مدت زمان آن، شرایط آب و هوایی و فصلی، نیاز به خوردن آب تغییر میکند. نباید صبر کنید حتما تشنه شوید تا آب بخورید؛ تشنگی یعنی آب بدنتان کم شده، درحالی که ما می خواهیم بدن را در شرایط مطلوبی نگهداریم.
آبرسانی به بدن پیش، حین و بعد از ورزش
اگر تمرینات شدیدی ندارید مثلا 30 دقیقه یا کمتر تمرین میکنید و در طول روز آب کافی مصرف کردهاید نیازی به مصرف آب قبل از تمرین ندارید. اما اگر 30 دقیقه تمرینات شدیدی دارید یا در محیط گرم و مرطوب تمرین میکنید، بهتر است حداقل 15 دقیقه تا یک ساعت قبل از تمرین یک تا دو لیوان آب مصرف کنید.
کوه نوردانی که بدون رعایت مسائل ایمنی به ارتفاع بالاتر از 2300 متر صعود میکنند ممکن است دچار ورم مغزی در ارتفاع بالا شوند. تحقیقات نشان دادهاند که ممکن است سالها بعد از ایجاد این شرایط خون ریزیهای کوچک مغزی در مغز این افراد ایجاد شود. تحقیقات همراه با عکس برداریهای مغناطیسی مشخص کردهاند که کوه نوردانی که دچار کوه زدگی شدهاند، علائمی از خون ریزی مغزی در سالهای بعد نشان میدهد.
این تحقیقات در جلسه سالانه جامعه رادیو لوژی آمریکایی شمالی (RSNA) مطرح شد. ورم مغزی در ارتفاع بالا (HACE) شرایط خطرناکی است که در ارتفاع بالای 2300 متر برای کوه نوردان و اسکی بازان ایجاد میشود. مایکل کنوت استاد دانشکده پزشکی دانشگاه گوتینگن آلمان میگوید: این شرایط معمولا در محیط و آب و هوای بد ایجاد میشود که کوه نوردان در آن نه کمک ، نه لوازم و ابزار تشخیص پزشکی به همراه دارند.
استفاده از آب قبل، حین و بعد از اجرای برنامهی کوهنوردی بسیار توصیه شده است. منشأ بسیاری از بیماریهای ارتفاع کمآبی است.
در فعالیت کوهنوردی، بدن آب بسیاری را از دست میدهد که باید در اولین فرصت جبران شود.
آب حاصل از ذوب برف، منیزیوم دارد و باید برای شرب، با نمک، آب لیمو و ... همراه شود. آب چشمهها، جویبارها و آب حاصل از ذوب برف را باید آلوده قلمداد کرد. یکی از راههای گندزدایی آب، جوشاندن (10 دقیقه در سطح دریا و 24 دقیقه در ارتفاع 4300 متری) است. یکی دیگر از راههای گندزدایی، استرلیزه کردن آن از طریق داروی پرکلرین یا بتادین است. در ارتفاع بالا آب در دمای کمتری جوش میآید و نمیتوان چای، برنج و ماکارونی مناسبی دم کرد.