تنگی نفس در کوهنوردی
- دسته: مطالب
تنگی‌نفس حین فعالیت، یک مشکل شایع و مهم است که می‌تواند بر اثر بیماری‌های قلبی ـ ریوی یا عصبی به وجود بیاید. قبل از پرداختن به علل و درمان این مشکل به تعریف دقیق این علامت می‌پردازیم.
▪️مفهوم تنگی نفس:
مفهوم تنگی‌نفس این است که فرد احساس ناخوشایندی از نفس‌کشیدن داشته باشد یا به عبارتی، بسختی دم و بازدم انجام دهد. اگر این حالت فقط در زمان فعالیت به وجود آید به آن تنگی‌نفس فعالیتی می‌گویند.
▪️ اما تنگی‌نفس فعالیتی چند درجه دارد؟
تنگی‌نفس فعالیتی درجه 1: به شرایطی گفته می‌شود که فرد فقط هنگام فعالیت‌های خیلی شدید مثل دویدن، دوچرخه‌سواری تند یا کوهنوردی دچار تنگی‌نفس شود، ولی در زمان فعالیت‌های معمولی دچار مشکل نشود.
در تنگی‌نفس فعالیتی درجه 2: فرد حین فعالیت‌های بدنی معمولی مثل راه رفتن یا انجام کارهای منزل هم دچار تنگی‌نفس شود.
هر انسانی نسبت به ارتفاع ظرفیت مشخصی دارد. یک کوهنورد شاید در ارتفاع ۴۰۰۰ متری دچار علائم بیماری حاد کوهستان و یا حتی ارتفاع زدگی شدید شود و فردی دیگر در ارتفاع ۸۰۰۰ متری شرایط مناسبی برای صعود داشته و دچار ارتفاع زدگی نشود.
هر کوهنوردی در ارتفاع خاصی دچار علائم ارتفاع زدگی می شود و این به ظرفیت انسانها بستگی دارد(که در آن ژنتیک و تمرینات مختلف ورزشی و کوهنوردی تاثیر مشخص و موثری دارد).
افراد در ارتفاعات مختلف دچار علائم متعدد ارتفاع زدگی از بیماری خفیفی همچون بیماری حاد کوهستان(AMS) تا ادم شدید مغزی و ریوی(HAPE و HACE) می شود.
سخنان رینهولد مسنر در این زمینه قابل تامل و شنیدنی است:
کیسه‌های آب مورد استفاده بخش عمده‌ای از ورزشکاران مانند کوهنوردان، دوندگان و دوچرخه‌سواران قرار می‌گیرد. به دلیل اینکه داخل این کیسه‌های قابل حمل معمولاً از آب، نوشیدنی‌های ورزشی و سایر نوشیدنی‌ها انباشه می‌شود به مرور آلودگی‌هایی در آن‌ها پدیدار می‌گردد. برای تمیز کردن و پاکسازی کیسه آب می‌توانید به روش زیر عمل کنید:
مرحله نخست: تهیه مایع شوینده
• تهیه قرص‌های مخصوص پاکسازی مخزن آب (Reservoir cleaning tablets) و قرار دادن آن در آب گرم
• استفاده از دو قاشق چای‌خوری جوش شیرین (baking soda)
• تهیه سفید کننده‌های خانگی (Household bleach) به میزان دو تا پنج پیمانه، مخلوط کردن این محلول با جوش شیرین برای کسب نتیجه بهتر
• استفاده از آب لیمو ترش که علاوه بر گندزدایی به از بین رفتن بوی بد نیز کمک می‌کند، مقدار یک چهارم فنجان آب لیمو ترش را با یک لیتر آب مخلوط کنید.
حفظ نیرو و ذخیره انرژی موجود در بدن است.
کوهنوردان باید انرژی خود را به سه قسمت انرژی صعود، انرژی فرود و انرژی ذخیره تقسیم کنند و در هنگام حرکت گامی ثابت و یکنواخت داشته باشند.
بدون آن که توقفی داشته باشید یا بدنتان عرق کند. در سر بالایی ها از تند رفتن خودداری کنید و در شیب های تند در موقع بالا رفتن و حتی پایین آمدن با قدم های کوتاه و به صورت مارپیچ ( زیگزاگ ) حرکت کنید. توضیح اینکه این روش زیگزاگ فقط برای صعود و فرود در مکان هایی مناسب است که برف زیاد ندارند، برفی که خطر ریزش بهمن نداشته باشد.
در موقع حرکت ، متناسب با شیب مسیر قدم بردارید تا دچار کشیدگی عضلات پا نشوید و نیز تعادل بدن شما به هم نخورد و فشار به ریه و قلب کمتر شود. طول قدم ها متناسب با زیاد شدن شیب و سختی مسیر باید کوتاهتر باشد و با فاصله نزدیک تر به زمین برداشته شود.در بعضی از شیب ها که به علت لغزندگی یا سطح اتکای کمتر امکان گذاشتن تمام پا وجود ندارد، می توان با پنجه یا کنار پا صعود کرد. در شیب هایی که امکان گذاشتن تمامی کف کفش به روی زمین وجود دارد ،پایتان را کاملا تخت بگذارید ،چرا که حرکت روی پنجه پا بصورت مداوم ،خصوصأ با وجود کوله سنگین، عظلات پا را خسته می کند.
