ضربه به سر درکوهستان
- دسته: مطالب
وارد شدن فشار به جمجمه سر ممکن است علاوه بر خونریزی سطحی سبب تماس مغز با دیواره های داخلی مغز شود و اگر این فشار قوی باشد احتمال دارد مغز به دیواره داخلی جمجمه بچسبد.مثل خیلی از جاهای دیگر بدن،مغز هم پس از ضرب دیدن ورم می کند.متاسفانه بعلت محدود بودن فضای داخل جمجمه ورم بیش از حد مغز سبب بالا رفتن فشار طبیعی داخل جمجمه می شود که این افزایش یک تهدید جدی است زیرا از رسیدن خون و اکسیژن حیاتی به مغز جلوگیری کرده و باعث تغییر شکل طبیعی و آسیبهای دائمی به آن و یا حتی مرگ می شود.به همین دلیل و دلایل عدیده دیگر،هر گونه ضربه به سر ممکن است خطرساز باشد.
افزايش تنفس
اولين و مهم ترين قدم در هم هوایی افزایش تنفس است. به دنبال کاهش اکسیژن تحریک گيرنده هاي شيميايي محيطي در شريان کاروتيد و آئورت باعث افزایش تعداد تنفس و به دنبال آن افزایش اکسیژن و کاهش دی اکسید کربن در خون می شود.
با افزایش یافتن ارتفاع، هر چه کمبود اکسیژن شدید تر می شود، تعداد تنفس هم زیادتر می شود. به دنیال این اتفاق با کاهش بیش از حد دی اکسید کربن در خون اسیدیته خون کاهش یافته و خون کمی قلیایی می شود، حالتی که برای مغز قابل تحمل نیست. بنابر این مغز سیستم تنفس را سرکوب می کند و جلوی افزایش تعداد تنفس و قلیایی تر شدن خون را می گیرد. در این زمان یکی از اتفاقات حیاتی در روند هم هوایی رخ می دهد که به بدن اجازه می دهد باز هم بیشتر تنفس کند و اجازه بدهد فرد ارتفاع بالاتری را تحمل کند. نقش کلیدی این روند را کلیه با دفع مواد قلیایی خون مانند بی کربنات در ادرار انجام می دهد. اتفاقی که ما آن را با افزایش میزان ادرار در ارتفاع تجربه می کنیم. این روند ظرف ۲۴ تا ۴۸ ساعت بعد از شروع صعود رخ می دهد و برای ممکن شدن ادامه صعود ضروری است.
تغييرات گردش خون
اتفاق دیگری که در روند هم هوایی رخ می دهد تغییرات در گردش خون عمومي ، ريوي و مغزي است. نتیجه این تغییرات خود را باافزايش کارکرد و برون ده قلبي ، ضربان قلب و فشار خون نشان می دهد.
این امور در نهایت منجر به اکسیژن رسانی بهتر به بافت ها وحفظ خونرساني و اکسيژن رساني به مغز حتی در بحرانی ترین شرایط می شود.
تغييرات خون
افزايش میزان هموگلوبين اتفاقی دیگری است که هم هوایی را شامل می شود. کلیه با ترشح ماده ای به نام اریتروپویتین در این مرحله هم نقشی حیاتی دارد. اما این روند یک روند زمان بر است و ممکن است چند هفته طول بکشد تا تاثیر آن کامل شود. اما در نهایت منجر به بهبود اکسیژن رسانی می شود.
اکسيژن رساني و مصرف آن
پایین آمدن از کوه برای خیلی از کوهنوردان خوشایند نیست.
معمولا خسته هستید و یک مسیر طولانی و سرازیری در مقابلتان است.
اولین نکته تقویت عضلات پا با انجام صحیح حرکات اسکوات و جلو پا و ... است.
سفت کردن بند و فیت کردن کفش نکته مهمی است زیرا هم از پیچ خوردن پا جلوگیری میکند و هم از برخورد نوک انگشتان با جلوی کفش جلوگیری میکند.
فراموش نکنید در هنگام بازگشت هم نیاز به استراحت دارید مخصوصا در صعود به قلل بلند بازگشت آرام از ایجاد عارضه ارتفاع جلوگیری میکند.
تا حد امکان بصورت زیگزاگ پایین بیایید.
سعی کنید با ذهنی هوشیار و بدنی چالاک پایین بیایید.
با خم کردن زانو و کنترل مرکز ثقل از ضربه و قفل شدن زانو جلوگیری کنید هیچوقت با بدن شل پایین نیایید.
از ابزار حمایتی نظیر کلنگ و باتون به شیوه درست استفاده کنید.
در سرازیری باتون را بلندتر تنظیم کنید.
فراموش نکنید باتون وسیله حمایتی است هیچوقت تمام وزنتان را روی آن نیاندازید چون احتمال جمع شدن و خم شدن آن و زمین خوردن وجود دارد.
در انتخاب جای پا دقت کنید. خالی شدن پا در فرود بسیار خطرناک تر از صعود است.
انجمن پزشکی کوهستان ایران: بسيارند كوهنورداني كه از مشكل زانو رنج مي برند، موارد متعددي باعث بروز اين مشكل مي شوند شايد مهم ترينش فشار به اين مفصل بيش از توان ماهيچه ها و كشكك هاي آن باشد.
بنابراين براي پيشگيري از اين عارضه بايد به تقويت ماهيچه هاي چهارسر ران پرداخت.
اگر قصد داريد كوهنوردي مدام داشته باشيد و مثل بسياري پس از يك دوره كمتر از ده يا حتي پنج سال بالاجبار آن را كنار نگذاريد لازم است آنها را رعايت كنيد:
در هنگام فرود (مـهـم):
۱- فرود با کمک گرفتن از تمام عضلات بدن (بالاتنه و پاها)
۲- حرکت به طرف پایین به شکل زیگزاک
۳- خم بودن نسبی زانو در هنگام فرود (نسبت به موقعیت شیب)
۴- پرهیز از پریدن در هنگام فرود
۵- استفاده از چوب‌دست ـ باطوم (جفت یا تک )
