کمیته پزشکی اتحادیه جهانی کوهنوردی
بیماری ارتفاع چیست؟
بیماریهای ارتفاع عمدتا به سه دسته تقسیم میشوند. نخست بیماری حاد ارتفاع (A.M.S) که سردرد و تهوع علائم آن هستند و معمولا در ارتقاع 3000 متری و بالاتر نمایان میشوند. دو بیماری دیگر که شامل ادم مغزی (H.A.C.E) و ریوی (H.A.P.E) میباشد خطر جدی برای حیات فرد محسوب شده و حاصل تجمع آب در ریهها یا مغز میباشند. اگر قصد پیمایش یا مسافرت به ارتفاعات بالا دارید کمیته پزشکی اتحادیه جهانی کوهنوردی برخی راهنماییهای کلیدی به شما ارائه میکند.
آیا هیدراته بودن (مصرف آب) از بیماری ارتفاع پیشگیری میکند؟
هفت قانون برای زنده ماندن در کوه وجود دارد که بر اثر تجربه کوهنوردان به دست آمده و باید هر کوهنوردی قبل از صعود این نکات را یاد آوری کند.
اولین نکتهای که باید هر کوه نورد بداند این است که هیچ کوهی کاملا ایمن نیست و برای صعود به کوه حتما باید آمادگی داشته باشید. هفت نکتهای که باید به آن در کوه توجه داشت در ادامه آمده است:
۱- همواره حرف آخر را خودتان در مورد امنیت بزنید
در وضعیت خطرناک نباید به کسی اعتماد کنید. باید تمرین کنید که در تصمیم گیری قاطع باشید و در خصوص تجهیزات، اکسیژن و ... خودتان تصمیم گیری کنید. هر مقدار که کوهنورد بیتجربهتر باشد، در اولین تلاش خود به ارتفاع بیشتری صعود خواهد کرد.
۲- مطیع هوا باشید
در صعودهای طولانی بر خلاف پیش بینی شرایط خوب، هوای بد ممکن است به طور غیر منتظرهای رخ دهد. کوه میتواند آب و هوای خاص خود را ایجاد کند. پیش بینی خوب هوا بدون ایستگاه هواشناسی در قله غیرممکن است. برای پیش بینیهای کلی سیستم هواشناسی به آنها اعتماد کنید، اما همیشه به کوه توجه کنید. طنابهای ثابت را در هر جای ممکن قرار دهید. قطب نما را بیاورید، چراغ امنیتی را در اردوگاه تهیه کنید. از هر راه ممکن خطر را به حداقل برسانید.
تغییر هوا اغلب سریع است. ممکن است هوا به قدری سرد شود که انگشتان دست و پای خود را حس نکنید؛ بنابراین سعی نکنید نا امید شوید و با همین هوای بد باید کنار بیایید.
۳- از طناب سالم استفاده کنید
پروتئین، کربوهیدرات ، چربی ، ویتامینها و مواد معدنی ، همگی از ملزومات موجود در تغذیه یک کوهنورد میباشند .
در این میان اما یکی از نکات حائز اهمیت میزان اکسیژن و انرژی مصرف شده جهات فرایند متابولیسم و سوختوساز و تبدیل مواد مغذی به انرژی مورد نیاز یک کوهنورد میباشد.
هرچند چربیها و کربوهیدراتها هر دو از منابع تولید انرژی در ورزشکاران است اما توجه به نحوه و چگونگی متابولیسم آنها خالی از لطف نیست.
مقایسه متابولیسم کربوهیدراتها و چربیها
کربوهیدراتها دارای یک اتم اکسیژن به ازای یک اتم کربن میباشند و در نتیجه برای متابولیسم و تجزیه نیاز به یک اتم اکسیژن دارند ، در مقابل چربیها در شکل کامل خود ، فاقد اتم اکسیژن میباشند و همین امر موجب میشود که برای متابولیسم و تجزیه نیاز به دو اتم اکسیژن در برابر هر اتم کربن داشته باشند ، در نتیجه طی فعالیتهای شدید بدنی که بدن نیاز به اکسیژن بسیار بیشتری دارد و بافتها در معرض کمبود اکسیژن میباشند .
اشعه UV که طول موج کمتر از 400 نانومتر دارد یکی از مضرترین اشعه ها برای چشم و پوست است و با استفاده از عینکهای آفتابی استاندارد مي توان چشمها را در برابر آب مرواريد و پير چشمي مراقبت کرد.
دکتر مسعود صالحی پور فوق تخصص شبكيه چشم با اشاره به استفاده از عينك آفتابي گفت:
عینک آفتابی استاندارد است که اشعه زیر طول موج 400 نانومتر را جذب کند همچنین باید به طور کامل چشم را بپوشاند و 80 درصد نوری را که به چشم می تابد جذب کند.
وی افزود: در خصوص رنگ عینکهای آفتابی اشاره كرد: بهترین رنگ برای عینک آفتابی رنگ قهوه ای و مشکی است سایر رنگ ها به جز رنگ آبی ممنوعیتي براي استفاده ندارند.
اين فوق تخصص شبکیه چشم يادآور شد: عینکهای آفتابی با رنگ آبی به علت عدم جذب مناسب اشعه باعث آسیب به چشم می شوند و استفاده از آنها نه تنها هیچ اثر مثبتی در جذب اشعه ندارد بلکه اثرات معکوس نیز خواهد داشت لذا توصیه می شود که از عینکهای آفتابی با رنگ آبی استفاده نشود.